Safran Çayının Faydaları

Safran (Crocus sativus) uzun ömürlü bir bitkidir, mavimsi-mor yaprakları ve ortasında sarı-turuncu bölümleri bulunan çiçekleri sonbahar aylarında açar ve bu çiçekler “tepecik” veya “dil” adı verilen uzun 3 uzun ipliğe benzeyen uzantıya sahiptir.

Gerçek safran baharatı veya çayı bu “ipliklerden” yapılır. Safranın diğer baharatlara oranla oldukça pahalı olmasının (hatta dünyanın en pahalı baharatı olmasının) nedeni çiçek göbeklerinin elle hasat edilmesi, kurutulması ve paketlenmesidir.

Her çiçekte sadece 3 iplik bulunması ve her 1 kilo safran için bu ipliklerden ortalama 20.000 adet gerekmesi safran bitkisinin tarımının ne kadar zahmetli olduğu konusunda bir fikir verebilir.

Yağışlı ve ılıman iklimi seven safranın çok yetiştirildiği yerler İspanya, İran Fransa, Hindistan ve Çin’nin bazı bölgeleridir. Ülkemizde Safranbolu’da az miktarda yetiştirilmektedir.

Safran çayının ve safran baharatının en sık kullanıldığı alan hafif ve orta dereceli depresyon tedavisidir.

• Kalp ve damar sağlığını korur
• Kanser tedavisinde kullanılır
• Depresyona iyi gelir
• Göz sağlığını korur
• Sedef hastalığı tedavisinde kullanılır
• Enfeksiyon önleyici özelliği vardır

Safran Çayı Nasıl Yapılır?

Safran çayının nasıl hazırlandığına geçmeden önce ülkemizde gerçek safran bulmanın zorluğundan biraz bahsedeyim. Aktarlarda “Alman safranı” veya “sarı safran” olarak satılan baharat genellikle zerdeçaldır. Zerdeçal, özellikle Hint ve Ortadoğu yemeklerinde sık sık kullanılır ve yemeğe verdiği sarı renkle ayırt edilebilir. Gerçek safran ise toz halinde değil, kurutulmuş olarak kırmızı uzun, iplik benzeri bir şekilde satılır. Bu kırmızı ipliklerin gramı 10-20 TL arasındadır ve her aktarda bulunmayabilir. Aşağıdaki galeride yer alan fotoğraflarda gerçek safranın nasıl olması gerektiğini görebilirsiniz. Zerdeçal çayının da sağlığa pek çok faydası vardır ancak safrandan farklı bir bitkidir.

1 bardak safran çayı için 6-7 adet safran kullanabilirsiniz. Suyu kaynattıktan sonra 1-2 dakika soğumasını bekleyin ve safranı koyduğunuz bardağa dökün. Suyun rengi amber rengine dönene kadar bekleyin. Genellikle 5 dakika demlemek yeterlidir. Safran çayına çubuk tarçın ve/veya kakule atabilir, şekerle tatlandırabilirsiniz.

Safran’ın Faydaları

Depresyon: Safranın hafif ve orta dereceli depresyon üzerine etkisi alanında yapılan klinik çalışmalarda bu baharatın özellikle hafif dereceli depresyona iyi geldiği belirlenmiş. 40 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada, 6 hafta boyunca günde 30 mg safran tüketen depresyon hastalarının depresyona bağlı belirtilerinde azalma gözlemlenmiş. Aynı araştırmalar, safranın adet öncesi sendromu belirtilerinin hafifletilmesinde de kullanabileceği yönünde sonuçlara sahip.

Kalp ve Damar Sağlığı: Bu konuda yapılan çalışmaların sayısı oldukça yetersiz ancak safran çayının kalp ve damar hastalıklarının tedavisinde geleneksel olarak kullanıldığı biliniyor. Yapılan az sayıda araştırmaya göre safran antioksidan etkisi ile kan basıncını düşürterek damarların ve kalbin aşırı zorlanmasını engelliyor. Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada ise kandaki kolesterol ve trigliserid düzeylerinde düşme sağladığı gözlemlenmiş.

Kanser: Safran’ın sağlıklı hücre gelişimi ve kanser hastalarında bu hücrelerin sağlığını devam ettirmesi üzerinde etkisi olduğu yönünde bazı araştırmalar mevcut ancak bitkinin hangi bileşeninin bunu sağladığı konusunda kesinleşmiş bir bilgi bulunmuyor. Kanserli hücre oluşumunu yavaşlatmasına dair yapılan çalışmalar “umut verici” olarak kabul edilse de daha pek çok araştırmaya ihtiyaç duyulmakta.

Göz: Yapılan klinik araştırmalarda safran bitkisinin retinaya olan kan akışını arttırıcı özelliği ile retina hasarı, iskemik retinopati ve yaşa bağlı olarak gelişen makula dejenerasyonu tedavisinde kullanılabileceği yönünde sonuçlar elde edilmiş.

Diğer Kullanım Alanları: Safran çayı geleneksel olarak sedef hastalığı tedavisinde kullanılır. Gerçek safranın ağrıyı hafifletici ve enfeksiyonu önleyici özellikleri bulunmaktadır.

Safran’ın Yan Etkileri

Faydaları gibi yan etkileri konusunda yapılan araştırmaların sayısı yetersizdir. Bazı çalışmalarda gebelik döneminde safran çayı içmenin rahim kanamasına neden olduğu yönünde sonuçlar elde edilmiştir. Bu yüzden gebelik ve emzirme gibi hassas dönemlerde tüketilmesi tavsiye edilmez. Kalp ve damar hastalıkları veya depresyon tedavisi için düzenli olarak ilaç kullananların safran çayı içmeye başlamadan önce doktora danışmaları gerekir. Safran alerjisi oldukça nadir olarak görülür ancak özellikle astım şikayeti olanlarda alerjik etki yarattığı vakalar görülmüştür.