Bazı bitki çayları zayıflamanıza yardımcı olabilir ancak sadece çay içerek kilo vermek pek mümkün değil. Diyet yaparken fazla suyun atılması, metabolizmanın hızlanması ve yağ yakılmasının kolaylaşması için bazı bitki çaylarını kullanabilirsiniz ama vücudun kilo kaybetmeye başlaması için gün içinde aldığınız kalorinin mutlaka harcadığınız kaloriden az olması gerekiyor.
Kilo verme projenizi sadece çay üzerine kurmadıysanız zayıflama yolculuğunuzda size destek olabilecek bitkisel çaylar ve kilo vermeye etkileri hakkında bazı bilgileri bu yazıda bulabilirsiniz.
Zayıflatan Çaylar
Yeşil Çay: Yeşil çayın zayıflatan çaylar arasında ilk sırada gösterilmesinin nedeni, kafein ile metabolizmayı hızlandırırken içerdiği kateşinler (bir antioksidan çeşidi) vücuttaki yağ oranını azaltması. 35 erkek üzerinde yeşil çayın zayıflama etkisi hakkında yapılan 3 aylık bir araştırmaya göre, düzenli olarak yeşil çay içenlerin içmeyenlere oranla daha fazla kilo (2.5 kiloya 1.3 kilo ortalamasıyla) verdikleri tespit edilmiş.
Kilo vermenin yanı sıra, yeşil çay içenlerin kötü kolesterolünde düşme kaydedilmiş. Yeşil çayın zayıflamaya etkisi alanında yapılan araştırmalar oldukça fazla ve hepsinin sonucu ortak “yeşil çay kilo vermeye yardımcı”. Yeşil çayla zayıflama yazısında yeşil çay ve kilo verme hakkında, yeşil çayın faydaları sayfasında ise yeşil çayın diğer faydaları, nasıl demlendiği ve yan etkileri ile ilgili daha geniş bilgiler bulunuyor.
Pu-Erh Çayı: Puer çayı olarak da bilinen “Pu-Erh” çayı Dr. Mehmet Öz’ün zayıflatan çaylar listesinde ilk sırada yer alıyor. Pu-Erh çayının zayıflamaya etkisi, sabahları içildiğinde yağ hücrelerini küçültmesinden ve uzun dönemde vücuttaki yağ oranını azaltmasından kaynaklanıyor. Çayın adı biraz garip olabilir ancak Dr. Öz dışında pek çok kaynakta “zayıflatıcı çaylar” listelerinde yer alıyor. En azından bir kaç hafta denemeye değer.
Beyaz Çay: Yine Dr. Mehmet Öz’ün kilo vermek isteyenlere tavsiye ettiği bir diğer çay olan “beyaz çay” gıdalar yoluyla alınan yağın vücut tarafından emilmesini azaltarak depolanmasını önlüyor. Öğle yemeğinde 2 fincan beyaz çay içerek yağın depolanmasını önleyebilirsiniz.
Kuş Otu Çayı: Hafif müshil etkisi bulunan kuş otu çayı, şişliği önler ve fazla suyun vücuttan atılmasına yardımcı olur. Potasyum ve magnezyum bakımından zengin olan bitki bağırsakları temizleme özelliğine sahip. Akşamüzeri 1 bardak kuş otu çayı içerek mide şişliği ve ödem gibi sorunları azaltabilirsiniz.
Yabanmersini Çayı: Yabanmersini çayının en büyük özelliği kan şekerini dengeleyerek yemek masasına oturmadan önce açlığınızı hafifletmesi. Akşam yemeğinden önce 1 bardak yabanmersini çayı içerek yemek sırasında aşırıya kaçmadan daha az kaloriyle masadan kalkabilirsiniz.
Diğer Zayıflatan Çaylar
Yerba Mate Çayı: Mate çayının aktif bileşenlerinden olan “mateine” kafein gibi metabolizmayı hızlandırıyor, dikkati arttırıyor ve vücut sıcaklığını yükselterek normalden daha fazla kalori yakılmasını sağlıyor. Ayrıca “gecikmiş mide boşalması” diye bir etkisi var bu sayede tokluk hissini uzatarak öğünler arasında mide kazıntısını önlüyor. 2001 yılında Danimarka’da 44 aşırı kilolu kişi üzerinde yapılan bir araştırmada düzenli olarak mate çayı içenlerin içmeyenlere oranla yaklaşık %40 daha fazla kilo kaybettikleri belirlenmiş. Mate çayı sayfamızda mate çayının hazırlanışı, kullanım alanları ve yan etkileri hakkında daha ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.
Tarçın Çayı: Tarçın çayının termojenik efekti vardır. Bunun anlamı, vücut sıcaklığını yükseltir ve metabolizmanın harcadığı enerjiyi (yaktığı kaloriyi) arttırır. Bunun dışında kan şekerini dengeleyerek iştahı bastırır ve kolesterolü dengeler. Tarçın çayını sadece tarçın kullanarak hazırlayabilir veya hazırladığınız bitki çaylarına toz veya kabuk tarçın ekleyebilirsiniz.
Maydanoz Çayı: Maydanoz çayının yakılan kaloriyi arttırma veya yağ yakılmasını hızlandırma gibi özellikleri yok. Buna rağmen diyet listelerinde sıkça yer almasının nedeni sindirimi kolaylaştırması ve fazla suyun (ödem) vücuttan atılmasını sağlayarak sizi tartıda 1 adım öne geçirmesi. Maydanozun diğer faydası ise folat, potasyum, kalsiyum, fosfor, C ve A vitaminleri bakımından zengin bir bitki olması.
Zencefil Çayı: Zencefil çayının en önemli özellikleri mide sakinleştirmesi, bulantıyı alması ve sindirimi kolaylaştırmasıdır. Ayrıca metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcı olduğu söyleniyor ama bu alanda yapılmış bir çalışma yok. Zayıflamanızı sağlamasa bile faydalı bir içecek olarak tüketilebilir.
Zayıflatan Çay Tarifleri
Yukarıda listelenen çayları tek başına içebilir veya kendi “zayıflama” çayınızı kendiniz yapabilirsiniz. Genel olarak yeşil çay, beyaz çayla veya kabuk tarçınla, zencefil limonla veya yine kabuk tarçınla oldukça iyi gider. Pu-Erh çayının aroması hafiftir ve daha zengin bir tat elde etmek için yabanmersini ile karıştırabilirsiniz. Metabolizmayı hızlandıran çay yazısında Dr. Mehmet Öz’ün buzlu zayıflama çayı tariflerini aşağıda bulabilirsiniz.
Metabolizmayı Hızlandıran Çay
“Metabolizmayı hızlandırmak” günümüzün en popüler konuları arasında yer alıyor çünkü büyük bir çoğunluk fazla kilolardan kurtulmaya çalışırken düzenli egzersiz yapmak için yeterince vakit ayıramıyor. İşte bu noktada metabolizmayı hızlandıran çay veya yiyecekler devreye giriyor.
Çünkü metabolizmanın hızlanması, gün içinde egzersiz yapmadan harcanan kalori miktarını arttırarak zayıflamaya yardımcı oluyor.
Metabolizma hızlandırıcı çaylar arasında en çok önerilen çaylar yeşil çay, tarçın çayı, mate, oolong ve zencefil çayı.
Bu arada aniden “düşük kalori” diyetine başlayanlara küçük bir bilgi vereyim. Normalde 2200 kalori alıyorsanız ve aniden 1300 kalorilik “şok diyete” başlarsanız vücudunuz “açlık” moduna geçer. Açlık modunda vücut “her ihtimale karşı” yağı depolar ve yağ yerine kas kaybetmeye başlayabilirsiniz. Bu yüzden uzmanlar şok diyetlerin yarardan çok zarar vereceği konusunda hem fikirler.
Metabolizmayı Hızlandıran Bitkisel Çaylar
Yeşil Çay: Yeşil çay’da bulunan ve antioksidan etkisi olan “epiogallocatechin-3-gallat” adlı bileşenin metabolizmayı hızlandırarak yağ yakılmasına yardımcı olduğu yönünde bazı araştırma sonuçları bulunmaktadır.
American Journal of Clinical Nutrition’da yayınlanan bir araştırmada ise yeşil çayın metabolizmayı %4’e kadar hızlandırdığı sonucu elde edilmiş. Bunlar dışında, yeşil çay kafein içerir ve kafeinin metabolizmayı hızlandırdığı bilinmektedir.
Yeşil çay kilo vermeye, yemeklerden sonra içildiğinde kan şekerinin daha yavaş yükselmesini sağlayarak iştahı azaltmasıyla da yardımcı olabilir. Yeşil çay sayfasında yeşil çay nasıl hazırlanır, sağlığa faydaları, tarihi ve yan etkileriyle ilgili detaylı bilgiler yer alıyor.
Oolong Çayı: Japonya’da Tokushima Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, oolong çayı metabolizma hızını arttırıyor ve vücudun enerji kaynağı olarak “yağları” kullanmasını sağlayarak fazla yağın atılmasını kolaylaştırıyor. Oolong çayı sayfasında bu çayın nasıl hazırlandığı, diğer faydaları ve yan etkileri hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Beyaz Çay: Yeşil çay gibi “epiogallocatechin-3-gallat” bileşeni içeren beyaz çay gıdalar yoluyla alınan yağın vücut tarafından depolanmasını önlüyor. Sonuçları 2009 yılında “Nutrition and Metabolism”de yayınlanan Almanya kaynaklı bir araştırmaya göre beyaz çayı lipoliz’i (yağın çözülüp parçalanması) teşvik ederken adipogenesis’i (yağ dokusunun gelişimi ve şekillenmesi) baskılıyor.
Zencefil Çayı: Vazodilatör (damar genişleten) etkisi olan zencefil bu sayede genel kan dolaşımını arttırarak vücudun sıcaklığını yükseltiyor (termik etki) ve metabolizmanın hızlanmasını sağlıyor. Zencefil çayının zayıflamak için diğer olumlu etkileri ise sindirime yardımcı olması, kabızlığa iyi gelmesi ve safra üretimini arttırması. “Zayıflama hapı” veya “zayıflama çayı” olarak satılan pek çok ticari üründe zencefili görebilirsiniz.
Tarçın Çayı: Vücut sıcaklığını yükselten baharatlar arasında yer alan tarçın, metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımını arttırır. Tarçın çayını toz veya çubuk tarçından hazırlayabilirsiniz. Tarçın çayı nasıl yapılır ve tarçın çayının faydaları sayfalarında bu baharatla ilgili daha detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Mate Çayı: Zayıflatan çay başlığı altında satılan ürünlerin belki de en popüler içeriği “mate yaprakları”dır. Güney Amerika’da yetişen aynı adlı ağaçtan üretilen mate çayı uyarıcı bir çaydır ve metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcı olur.
Metabolizmayı Hızlandıran Çay Tarifleri
Yukarıdaki bitkileri karıştırarak ağız tadınıza uygun bir “zayıflama çayı” hazırlayabilirsiniz. Örneğin çubuk tarçın + taze zencefil veya oolong + yeşil çay ikilisi bence içimi kolay ve tadı rahatsız etmeyen karışımlardır. Özellikle sıcak havalarda serinletici etkisi bulunan ve metabolizmayı hızlandıran aşağıdaki soğuk çay tariflerini Dr. Mehmet Öz öneriyor.
Buzlu Zencefil ve Yeşil Çay Tarifi
3 büyük su bardağı suyu kaynattıktan sonra demliği ocaktan alın. 5-6 dilim taze zencefil ve 4 yemek kaşığı yeşil çayı demliğe atın ve 5 dakika kadar demlenmesini bekleyin. Daha sonra zencefil dilimlerini ve yeşil çay yapraklarını süzüp çayın üzerine soğuk su ile ekleyin. 2-3 saat buzdolabında beklettikten sonra içebilirsiniz.
Buzlu Oolong ve Tarçın Çayı
Bu çayı hazırlamak için 4 adet çubuk tarçına ve 4 yemek kaşığı oolong çayına ihtiyacınız olacak. 3 su bardağı suyu kaynatıp demliği ocaktan alın. Tarçın ve oolong çayını kaynamış suya atıp 5 dakika demleyip süzün. Sonra üzerine soğuk su ekleyip 2-3 saat dolapta bekletin.
Buzlu Greyfurt ve Mate Çayı Tarifi
1 adet greyfurtu kabuklarıyla beraber dilimleyin. 3 su bardağı suyu kaynatıp ocağı kapatın ve greyfurt dilimleriyle 4 yemek kaşığı kurutulmuş mate yapraklarını demliğe atıp 5 dakika demleyin. Süzdükten sonra demliğin kalanını soğuk suyla doldurun ve çayınızı 2-3 saat buzdolabında bekletin.
Uyarılar ve Önlemler
Metabolizmayı hızlandıran bitkilerin çoğu aynı zamanda kafein içermektedir. Aşırı kullanımda çarpıntıya, baş dönmesine, uykusuzluğa ve mide bulantısına yol açabilirler. Bu çayların ve genel olarak bitkisel çayların günde 3 bardaktan fazla içilmesi önerilmemektedir. Herhangi bir nedenle düzeli olarak ilaç kullanıyorsanız (tansiyon, kan inceltici, şeker, depresyon ve diğer ilaçlar) metabolizma hızlandıran çayları içmeye başlamadan önce doktorunuza danışınız.
Zayıflama Çaylarının Zararları
Zayıflama çaylarının kilo vermeye etkisi iki şekildedir; birincisi metabolizma hızını arttırarak gün boyu yakılan kalori miktarını yükseltmek, ikincisi ise harcanan enerjinin vücutta depolanan yağlardan gelmesini sağlayarak yağ yakılmasını hızlandırmak.
Bazı zayıflama çayları gerçekten kilo vermeye yardımcı olurken, bu çayların etkileri kişiden kişiye farklılıklar gösterebilir. Örneğin zayıflama çaylarının pek çok aynı kahve gibi “kafein” içerir. Aşırı kafein tüketimi ise çarpıntı, uykusuzluk ve kaygılı ruh haline neden olabilir. Ya da vücuttan suyun atılmasına yardımcı olan bazı bitkisel çaylar aşırı su kaybı nedeniyle halsizliğe yol açabilir.
Tüm zayıflama çaylarının yan etkilerinin birbiriyle aynı olduğunu söylemek yanlış olur çünkü karışımları farklı olabilir. Aşağıdaki listede, genel olarak “diyet çayı” olarak satılan bazı karışımların olası ortak yan etkilerini yer alıyor.
- Nabzı hızlandırır
- Kalp ritmini bozabilir
- Baş dönmesi yaratabilir
- Aşırı su kaybına yol açabilir
- Zihin karışıklığı yaratabilir
- Uykusuzluğa neden olabilir
- Kusma ve mide bulantısına neden olabilir
- Sindirim sorunlarına ve hazımsızlığa yol açabilir
- İshale neden olabilir
- Mide kramplarına yol açabilir
Zayıflama Çaylarının Yan Etkileri
İster zayıflama çayı olsun ister normal bir bitkisel çay, bu çayların tamamı vücutta bazı değişimlere yol açar. Örneğin sarı kantaron çayı rahatlatıcı bir etki yaratırken, yeşil çay içerdiği kafeinle uykunuzu kaçırabilir. Ayrıca günümüzde kullanılan pek çok ticari ilaç bitkisel çay hazırlarken kullandığımız bitkilerin özlerinden üretilmektedir.
Nasıl her aklınıza estiğinizde ilaç almıyorsanız, her aklınıza estiğinde bitki çayı da içmemelisiniz. Bu çayları tüketirken aşırıya kaçmamalı, gebelik, emzirme gibi hassas dönemlerde veya düzenli ilaç kullanmanızı gerektiren durumlarda mutlaka bir uzmana danışmalısınız.
Öncelikle “zayıflama çayı” olarak aldığınız ürünün gerçekten “doğal” olup olmadığını kontrol edin. Zayıflama çayı olarak satılan çayların Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanması gerekmektedir. Ürün ambalajında bu onayın olup olmadığına bakın.
Nabız Artışı: Kafein ve benzeri uyarıcı maddeler içeren zayıflama çayları nabız artışına ve “taşikardi” denilen kalp ritim bozukluğuna neden olabilir. Zayıflama hapları gibi zayıflama çayları da iştahı azaltmak için uyarıcı bileşenler içerir. Bu uyarıcı madde vücuda girdiğinde merkezi sinir sistemini etkiler ve kan basıncının yükselmesiyle kalp damar sistemine aşırı yük binebilir. Eğer bu tip çayları içtikten sonra “çarpıntı” yapıyorsa içmeyi bırakmalısınız.
Baş Dönmesi: Nabzı yükselten uyarıcı maddeler, baş dönmesi ve kusma gibi diğer yan etkilere de neden olabilmektedir. Baş dönmesi genellikle “sersemlik” hissi boyutundadır ancak şiddetli baş dönmeleri denge kaybına, düşmeye ve yaralanmalara neden olabilir. Ayrıca araba kullanırken daha tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Otururken birden ayağa kalktığınızda baş dönmesi nedeniyle dengenizi kaybedebilirsiniz.
Zihin Karışıklığı: Zayıflama çaylarında bulunan bazı kimyasallar zihin karışıklığı yaratabilir. Kafein gibi uyarıcı maddelerin kontrolsüz tüketimi sinir sistemini etkileyerek kaygı ve strese neden olabilir.
Sindirime Etkileri: Genellikle vücuttan su atılmasını hızlandıran ve bağırsakları yumuşatarak tuvalete çıkmayı kolaylaştıran diyet çayları uzun süre tüketilirse bağırsak tembelliğine ve vücudun aşırı susuz kalmasına yol açabilir. Bağırsakların fonksiyonunu kaybetmesiyle kronik kabızlığa kadar varan sağlık sorunları yaşanabilir.
Karaciğere Etkileri: Çok uzun süreli, hiç ara vermeden ve fazla miktarda diyet çayı içmek karaciğerde ve böbreklerde kalıcı hasara yol açabilir. Bu çayların içindeki bazı kimyasalların işlenmesi sırasında karaciğer zorlanabilir ve tıpta “hepatotoksisite” denilen karaciğer tahribatı görülebilir.
Şeker hastaları, kalp rahatsızlığı bulunanlar, hamile veya emzirme döneminde olanlar, kanamalı ülseri olanlar, yüksek veya düşük tansiyonu olanlar, karaciğer ve böbrek hastalığı olanlar, tiroidi olanlar, psikolojik sorunları bulunanlara ve bu hastalıklar nedeniyle düzenli ilaç kullananlara zayıflama çayları tavsiye edilmemektedir.
Çoğu insan içtiği bitkisel çayın içindeki maddelerden habersizdir ve çayı almadan önce etiketini okumak dahi karmaşık bilimsel isimlerden dolayı yeterli olmayabilir.
Sonuç olarak; zayıflayayım derken daha ciddi sağlık sorunlarına yol açmamak için bu çayları tüketmeye başlamadan önce uzman tavsiyesi almak en doğrusu olacaktır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bitkiler aynı ilaçlar gibi dikkatli tüketilmelidir çünkü içerdikleri bileşenlerin aşırı tüketilmesi bazı yan etkilere neden olabilir. Örneğin daha hızlı kilo vermek için günde 6-7 bardak yeşil çay içmeye başlarsanız içindeki kafein nedeniyle uykunuzdan olabilirsiniz. Ya da su atacağım diye fazla maydanoz çayı içerseniz vücudunuz susuz kalabilir ve halsizlik yaşayabilirsiniz. Bu gibi sorunları önlemek için bitki çaylarını kararında tüketin. Genel olarak önerilen miktar günde 2-3 bardaktır. Ayrıca düzenli olarak kolesterol, tansiyon, şeker, kan inceltici veya başka bir sağlık sorunu nedeniyle ilaç alıyorsanız bitkisel çaylara başlamadan önce doktorunuza danışmalısınız. Yukarıdaki çayların (zencefil çayı dışında) gebelik ve emzirme dönemlerinde içilmesi önerilmemektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder